It's a long and narrow way

"It's a long road, it's a long and narrow way,
If I can't work up to you, you'll surely have to work down to me someday."

Dit is het refrein dat elf keer terugkeert in "Narrow way". Titel en melodie lijken te zijn ontleend aan "Church, I'm fully saved today" van Blind Willie Johnson uit de late jaren twintig van de vorige eeuw. Hierin komt de regel voor "I'm in this narrow way". De smalle weg in de eerste regel is een citaat uit hoofdstuk 7 van het bijbelboek Mattheüs. In de vertaling van de King James Bible staat daar:

"Because strait is the gate, and narrow is the way, which leadeth unto life, and few there be that find it."

 Het zijn woorden van Jezus waarin hij waarschuwt dat het geloof niet de  gemakkelijkste weg is. Ook in "Ain't talking" heeft Dylan het trouwens al over een "long and lonesome road" voor wie vasthoudt aan een "faith that's long been abandoned".

De tweede regel is minder gemakkelijk te interpreteren. Het is niet meteen duidelijk wie er aan het woord is en wie de aangesprokene is. Van blueszanger John Henry Barbee is (alweer uit de jaren twintig) een nummer bekend met de titel "You'll work down to me someday". Op een forum op expectingrain.com  deed iemand de suggestie dat de tekst een echo zou kunnen zijn van een zogenaamde "field holler", een werklied waarmee arbeiders op de katoenvelden met elkaar communiceerden. Uit het vervolg zou je kunnen opmaken wie de ik-persoon in dit refrein is en tot wie hij zich richt. Daarvoor is het nodig eerst de rest van de tekst te bekijken.

Samenvatten is lastig, omdat Dylan ook in deze song naar uiteenlopende gedachten, personen en situaties verwijst die geen deel lijken te zijn van een coherent verhaal. Toch is er een rode draad en deze wordt gevormd door verwijzingen naar de lijdensweg van Jezus. Hier volgen enkele citaten met tussen haakjes de betreffende strofe:

• "empty cup" (2): in de bijbel is een beker vaak het symbool van lijden, bijvoorbeeld in het gebed van Jezus in Getsemané dat voorafgaat aan zijn arrestatie en kruisiging
  
• "I saw you buried and I saw you dug up" (2): dood en opstanding
  
• "In the courtyard of the golden sun / you stand and fight or you break and run"(4): het verraad van Petrus op de binnenplaats
  
• "wine and bread" (4): het laatste avondmaal
  
• "We looted and we plundered on distant shores" (5): de misdadigers aan het kruis
  
• "Even death has washed his hands of you" (5): de dood kan hem niet vasthouden (conform Handelingen 2:24)

Er zijn meer verwijzingen naar de bijbel ("be gentle and pray", Philippenzen 4), maar ook naar een gedicht van Omar Khayyam ("the moving finger is moving on") dat op zijn beurt weer verwijst naar het bijbelboek Daniël en naar een populaire danswedstrijd in de jaren twintig waarbij een taart de hoofdprijs was ("cakewalking baby") waar Louis Armstrong in 1924 een liedje over maakte.

Toch overheersen de verwijzingen naar de persoon van Jezus en het ligt daarom voor de hand dat hij ook de aangesproken persoon is in het refrein. De ik-persoon kan Jezus niet bereiken ("I can't work up to you") en is voor een ontmoeting afhankelijk van zijn initiatief ("you'll surely have to work down to me someday"). Het laatste woord, "someday", is veelzeggend: heimwee naar oude blues en de pijn van dit leven kunnen het verlangen naar verlossing niet verdringen.

Tam Lin in vermomming. Over "Soon after midnight"

In Tin angel en Scarlet town zijn sporen te vinden van Engels-Schotse balladen. Het lijkt er sterk op dat ook Soon after midnight gebaseerd is op een oude "border ballad". In dit geval gaat het echter niet meer om losse toespelingen op een oud lied, maar lijkt de hele tekst een creatieve navertelling te zijn van een volksverhaal.

De ik-persoon stelt vast dat het net na middernacht is en dat zijn dag juist begonnen is. Dan volgt een beschrijving van drie vrouwen. De eerste heet Honey en zij heeft hem bestolen. De tweede is een prostituee met de naam Charlotte en de derde heet Mary die gekleed is in een groene jurk. De vrouwen komen er niet al te best af: ze kletsen en liegen en zijn bloeddorstig. De ik-persoon heeft een moeilijke tijd achter de rug: "I've been down on the killing floors". Hij heeft " a date with the fairy queen", maar hij lijkt te verlangen naar iemand anders die hij hoog acht en die hij in de eerste en de laatste strofe rechtstreeks aanspreekt:

I'm searching for phrases
To sing your praises

When I met you I didn't think you'd do
It's soon after midnight
And I don't want nobody but you

De elfenkoningin, de groene kleding en de vermelding dat het net na middernacht is, wijzen in de richting van een volksverhaal. In de negentiende eeuw verzamelde de Amerikaanse taalkundige Francis James Child een grote hoeveelheid ballades inclusief varianten. De verzamelbundel kreeg de titel The English and Scottish popular ballads. Een van die ballades heet Tam Lin. Er zijn verschillende versies van het verhaal, maar dat zijn variaties op dit basispatroon:

Een dochter van een landgoedeigenaar ontmoet in een bos een elf die vroeger als jongen is ontvoerd door de elfenkoningin en die nu haar gevangene is. Elk meisje dat het landgoed betreedt, moet hem tol betalen: haar ring, haar groene mantel of zelfs haar maagdelijkheid. Het meisje ontdekt enige tijd later dat ze zwanger is. Ze keert terug naar Tam Lin en hij vertelt haar dat hij ooit een sterfelijk mens was. Eens in de zeven jaar offeren de elfen iemand van hen aan de hel en hij is bang dat hij nu aan de beurt is. Vlak na middernacht zullen de elfen te paard op weg gaan. Hij vraagt het meisje op haar te wachten. De elfen zullen hem veranderen in allerlei gedaantes om hem niet te hoeven afstaan aan haar. Wanneer hij verandert in een brandende kool, moet zij hem in een waterbron gooien en dan zal hij naakt aan haar verschijnen. Zo verlost het meisje Tam Lin en de woedende elfenkoningin moet hem laten gaan. 

Heeft Dylan in Soon after midnight Tam Lin sprekend ingevoerd, terwijl hij in spanning wacht tot hij vlak na middernacht zijn geliefde weer zal ontmoeten? De overeenkomsten met de ballade zijn in elk geval opvallend: net als Tam Lin heeft de hoofdpersoon diverse affaires met vrouwen gehad, ook hij wacht op de elfenkoningin, maar ook op zijn geliefde in het besef dat belangrijke dingen gaan gebeuren. Net als Tam Lin heeft de ik-persoon veel ellende meegemaakt, maar ziet hij de toekomst hoopvol tegemoet. 

Er blijft nog wel één lastige passage over. De een-na-laatste strofe bevat een paar raadselachtige en gewelddadige regels: 

Two timing slim
Who's ever heard of him
I'll drag his corpse through the mud

De uitdrukking "two time slim" verwijst naar een lied van Johnny Otis waarin een oude man terugkijkt op een leven vol geweld en overspel. De ik-persoon rekent met hem af en zal zijn lijk door de modder slepen. Dit zou een verwijzing kunnen zijn naar een bijbeltekst, namelijk Efeze 4:22 - 24. In de King James Bible staat:

That ye (.....) put off the old man, which is corrupt according to the deceitful lust;
And be renewed in the spirit of your mind;
And that ye put on the new man, which after God is created in righteousness and true holiness.

In het licht van deze tekst zou "two time slim" het beeld kunnen zijn van de oude mens die moet sterven om plaats te maken voor de nieuwe mens en is dat ook niet het thema van het verhaal over Tam Lin?

Een odyssee in "Early Roman kings"

De tekst van Early Roman kings is lastig te begrijpen. Allereerst is niet helemaal duidelijk wie er met die koningen bedoeld worden: zijn het gangsters, bankiers, politici of zijn ze het allemaal tegelijk? In de eerste drie strofen worden ze in elk geval voorgesteld als gewelddadige patsers die rijk zijn geworden door handel en die mensen in hun greep houden. Een andere moeilijkheid is dat de ik-persoon zich in de laatste drie strofen nu juist lijkt te identificeren met die "koningen", terwijl Dylan in het algemeen toch kiest voor de underdog. De reden waarom is niet duidelijk, maar misschien biedt de vijfde strofe een aanknopingspunt.

Op Expecting Rain, de onvolprezen website met uiteenlopende informatie over alles wat met Bob Dylan te maken heeft, staat een interessante discussie over enkele regels uit deze strofe:

I can strip you of life
Strip you of breath
Ship you down
To the house of death

Een zekere andrea75 heeft ontdekt dat deze regels ontleend zijn aan De Odyssee van Homerus in de vertaling van Robert Fagles:

"Would to god I could strip you of life and breath and ship you down to the house of Death as surely as no one wille ever heal your eye, not even the earthquake god himself!" 

In de Nederlandse vertaling van De Roy van Zuydewijn staat:

"Kon ik je even zeker van ziel en leven beroven en je de woning van Hades laten betreden, zo zeker als ook de Schudder der aarde je geen nieuw oog kan verschaffen."

Het zijn de woorden die Odysseus ten afscheid roept naar de cycloop wiens enige oog hij heeft doorstoken en aan wie hij daarna ternauwernood met schip en bemanning is ontsnapt. Op dat moment heeft hij een oorlog van tien jaar achter de rug en is hij met zijn mannen op weg naar zijn vaderland Ithaka waar zijn vrouw en zoon op hem wachten. Hij wordt echter telkens weer tegengewerkt door Poseidon, de god van de zee, die hij in een overmoedige bui heeft beledigd. Odysseus laat zich echter niet kisten en vecht zich letterlijk en figuurlijk een weg naar huis, waar hij na nog eens tien jaar aankomt.

De riff van het nummer is ontleend aan Mannish boy van Muddy Waters, zodat er een merkwaardige combinatie ontstaat van blues en een klassieke tekst. Een overeenkomst is dat de toon in het nummer van Waters ook behoorlijk opschepperig is.

Net als Odysseus is de ik-persoon in Early Roman kings getekend door het leven, want hij heeft alles meegemaakt. Hij lijkt op een zwerver op weg naar huis die zich heeft voorgenomen dat niets en niemand hem zal tegenhouden. Hij bijt van zich af, want hij heeft niets meer te verliezen. Dit biedt geen sluitende interpretatie van het hele nummer, maar biedt misschien wel een ingang om de rest van dit duistere nummer te ontraadselen.