woensdag 27 maart 2013

Tam Lin in vermomming. Over "Soon after midnight"







In Tin angel en Scarlet town zijn sporen te vinden van Engels-Schotse balladen. Het lijkt er sterk op dat ook Soon after midnight gebaseerd is op een oude "border ballad". In dit geval gaat het echter niet meer om losse toespelingen op een oud lied, maar lijkt de hele tekst een creatieve navertelling te zijn van een volksverhaal.

De ik-persoon stelt vast dat het net na middernacht is en dat zijn dag juist begonnen is. Dan volgt een beschrijving van drie vrouwen. De eerste heet Honey en zij heeft hem bestolen. De tweede is een prostituee met de naam Charlotte en de derde heet Mary die gekleed is in een groene jurk. De vrouwen komen er niet al te best af: ze kletsen en liegen en zijn bloeddorstig. De ik-persoon heeft een moeilijke tijd achter de rug: "I've been down on the killing floors". Hij heeft " a date with the fairy queen", maar hij lijkt te verlangen naar iemand anders die hij hoog acht en die hij in de eerste en de laatste strofe rechtstreeks aanspreekt:

I'm searching for phrases
To sing your praises
When I met you I didn't think you'd do
It's soon after midnight
And I don't want nobody but you

De elfenkoningin, de groene kleding en de vermelding dat het net na middernacht is, wijzen in de richting van een volksverhaal. In de negentiende eeuw verzamelde de Amerikaanse taalkundige Francis James Child een grote hoeveelheid ballades inclusief varianten. De verzamelbundel kreeg de titel The English and Scottish popular ballads. Een van die ballades heet Tam Lin. Er zijn verschillende versies van het verhaal, maar dat zijn variaties op dit basispatroon:

Een dochter van een landgoedeigenaar ontmoet in een bos een elf die vroeger als jongen is ontvoerd door de elfenkoningin en die nu haar gevangene is. Elk meisje dat het landgoed betreedt, moet hem tol betalen: haar ring, haar groene mantel of zelfs haar maagdelijkheid. Het meisje ontdekt enige tijd later dat ze zwanger is. Ze keert terug naar Tam Lin en hij vertelt haar dat hij ooit een sterfelijk mens was. Eens in de zeven jaar offeren de elfen iemand van hen aan de hel en hij is bang dat hij nu aan de beurt is. Vlak na middernacht zullen de elfen te paard op weg gaan. Hij vraagt het meisje op haar te wachten. De elfen zullen hem veranderen in allerlei gedaantes om hem niet te hoeven afstaan aan haar. Wanneer hij verandert in een brandende kool, moet zij hem in een waterbron gooien en dan zal hij naakt aan haar verschijnen. Zo verlost het meisje Tam Lin en de woedende elfenkoningin moet hem laten gaan. 

Heeft Dylan in Soon after midnight Tam Lin sprekend ingevoerd, terwijl hij in spanning wacht tot hij vlak na middernacht zijn geliefde weer zal ontmoeten? De overeenkomsten met de ballade zijn in elk geval opvallend: net als Tam Lin heeft de hoofdpersoon diverse affaires met vrouwen gehad, ook hij wacht op de elfenkoningin, maar ook op zijn geliefde in het besef dat belangrijke dingen gaan gebeuren. Net als Tam Lin heeft de ik-persoon veel ellende meegemaakt, maar ziet hij de toekomst hoopvol tegemoet. 


Er blijft nog wel één lastige passage over. De een-na-laatste strofe bevat een paar raadselachtige en gewelddadige regels: 


Two timing slim
Who's ever heard of him
I'll drag his corpse through the mud

De uitdrukking "two time slim" verwijst naar een lied van Johnny Otis waarin een oude man terugkijkt op een leven vol geweld en overspel. De ik-persoon rekent met hem af en zal zijn lijk door de modder slepen. Dit zou een verwijzing kunnen zijn naar een bijbeltekst, namelijk Efeze 4:22 - 24. In de King James Bible staat:

That ye (.....) put off the old man, which is corrupt according to the deceitful lust;
And be renewed in the spirit of your mind;
And that ye put on the new man, which after God is created in righteousness and true holiness.


In het licht van deze tekst zou "two time slim" het beeld kunnen zijn van de oude mens die moet sterven om plaats te maken voor de nieuwe mens en is dat ook niet het thema van het verhaal over Tam Lin?





Geen opmerkingen:

Een reactie posten